_{^{علم آیه شناسی (آیت شناسی)}}

_{^{مؤمن در قرآن کسی است که به هفت گزاره، ایمان داشته باشد (ایمان به خدا، غیب، ملائکه، انبیاء، کتاب، آیات و معاد).}}

_{^{ایمان زمانی کامل است که فرد به همه این مؤلفه ها ایمان داشته باشد. نقص در ایمان به هر یک از این متعلقات، باعث مخدوش شدن ایمان می شود.}}

_{^{برخی از آیات مربوط به متعلقات ایمان عبارتند از:}}

آیه	نام سوره	شماره آیه	اشاره به متعلقِ
وَالَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ	حدید	19	الله – پیامبران
الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ	بقره	3	غیب
انَّ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللّهِ لاَ یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ	نحل	104	آیات الهی
والَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ وَبِالآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ	بقره	4	کتاب های آسمانی – آخرت
آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ	بقره	285	الله – ملائکه – کتاب های آسمانی – پیامبران

 

_{^{ایمان به آیات یکی از متعلقات ایمان است و باید مورد توجه قرار گیرد.}}

_{^{آیه شناسی یعنی شناختن علامت های حبس شده در شیء. آیت یا نشانی، ما را به علامت های موجود در پدیده ها رهنمون می شود. آیات آشکار هستند و برای شناخت آنها باید چشم آیت بین داشت.}}

_{^{علمی که باعث شناختن علامت های حبس شده در پدیده ها می شود، حکمت نام دارد. حکمت به دنبال شناختن کیستی خالق است.}}

_{^{حکیم دارای چشم آیت بین است و به واسطه تقوای خود، می تواند حق را از باطل تشخیص داده و علامت های موجود در پدیده ها را دریابد.}}

_{^{در مقابل آیه، آرخه قرار دارد. به اعتقاد برخی فیلسوف ها، آرخه یا مادة المواد، اصل و ذات اشیاء  است.}}

_{^{علمی که به دنبال شناخت مادة المواد است، علم فلسفه است. فلسفه به دنبال شناخت چیستی اشیاء است.}}

_{^{حاقّ واقع در مورد آیت ها، یعنی آن حقیقتی که واقع شده تا این ها بوجود آیند. برای مثال، خورشید خلق شده تا آیت حقیقت را به بشر بیاموزد}}

_{^{تفاوت میان آیت و مثال}}

_{^{مثال مانندِ شیئ در خیال و فکر است؛ به عبارت دیگر، یک واقعه را در خیال و ذهنمان تصوّر کرده و آن را معرّفی می کنیم.}}

_{^{آیت حاقّ واقع در شیئ است، یعنی حقیقتی در شیئ واقع شده، و در آن حبس شده است. به زبان دیگر، آن غایت و مقصودی است که پدیده یا شیئ برای نشان دادن آن خلق شده است.}}

_{^{تفاوت فلسفه و حکمت
 پرسش فلسفه در مورد وجود است؛ یعنی فیلسوف می پرسد موجودات می توانستند نباشند، چرا هستند؟}}

_{^{اما در حکمت و آیت مداری، حکیم موجود را پذیرفته و می خواهد بدان به چه منظوری خلق شده است (حقیقت خلقت)؟}}

_{^{در مثال، ما از مجهولی به معلومی آدرس می دهیم.}}

_{^{مانند این مثالی که خداوند در قرآن می فرماید: کمثل الحمار، یحمل اسفارا}}

_{^{حمار(الاغ) : معلوم}}

_{^{افرادی که علم دارند و عمل نمی کنند : مجهول}}

_{^{آیت، حاقِّ واقع است یعنی آن حقیقتی که واقع شده تا این پدیده یا شیئ شکل بگیرد.}}

_{^{مانند آیت خورشید و ماه و زمین:}}

_{^{نور خورشید، آیتِ نور ایمان و حکمت و حقیقت است؛ نور ماه، آیتِ نور علم است و زمین، آیتِ قلب انسان است.}}

_{^{در طبیعت، ماه از خودش نور ندارد، نورش را از خورشید می گیرد و بازتاب می دهد. آفتاب کاملا اطراف بشر را روشن می کند، اما مهتاب حداکثر تا ده متر جلوی انسان را روشن می کند. نور خورشید گرما دارد در حالی که نور مهتاب گرما و شدت ندارد. نور خورشید حیات کره ی زمین را رقم می زند؛ اما در شب محاق(یک شب در هر سی شب) که ماه در آسمان پیدا نیست بسیاری از انسان ها متوجه این عدم حضور نمی شوند. این جا زمین منفعل است؛ یا از خورشید نور می گیرد یا از ماه.}}

_{^{علم، نور با واسطه دارد و اصالت از آنِ حکمت است. حکمت از علم بالاتر است، غربی ها هم اذعان دارند که فلسفه از علم بالاتر است، چرا که خود آن ها می دانند علمی که به پوزتیویسم یا اثبات گرایی برسد فاجعه در پی دارد. علم ابطال پذیر است اما حکمت بیانی استوار است و حکیم سخن بیهوده نمی گوید.}}

_{^{آیت خسوف و کسوف:}}

_{^{کسوف یا خورشید گرفتگی زمانی رخ می دهد که ماه بین خورشید و زمین قرار می گیرد. این ماه که قرار بود فقط نور خورشید را رفلکس دهد، این آیتی است از حجاب نوری که گاه جلوی خورشید حقیقت را می گیرد.}}

_{^{خسوف نیز زمانی اتفاق می افتد که زمین بین خورشید و ماه قرار می گیرد و ماه را تاریک می کند. این رخداد آیت انانیت یا خود محوری در انسان است که گاه خودش جلوی نور را می گیرد.}}

_{^{در این آیت، ازپنج پدیده ی هستی کشف رمز شد، یعنی:}}

_{^{خورشید : نور حقیقت و حکمت}}

_{^{ماه : نور علم}}

_{^{زمین : قلب انسان}}

_{^{کسوف : حجاب نور}}

_{^{خسوف : انانیت}}

 

 _{^{بعضی از آیت ها عبارتند از:}}

_{^{-حرکت قطار بر روی ریل، آیت آزادی انسان در محدوده شریعت است}}

_{^{- نابینایی و ناشنوایی، آیت عدم درک حقیقت است}}

_{^{- ریزش پرهای طاووس، آیت انفاق چیزهایی است که دوست داریم}}

_{^{- آب برای ماهی، آیت عقیده برای انسان است.
ماهی ها به علت داشتن آبشش اگر از محل زندگی خود، یعنی آب، خارج شوند نمی توانند به بقای خود ادامه دهند}}

_{^{- نفوذ آب در موکت، آیت ذلت است}}

_{^{وقتی یک لیوان آب روی یک قطعه شیشه و هم زمان روی یک تکه موکت ریخته می شود، در موکت نفوذ کرده اما روی شیشه جاری می شود و به عبارتی جذب آن نمی شود. این یعنی شیشه نفوذ ناپذیر و موکت نفوذ پذیر است. در ادبیات عرب، عزیز کسی است که نفوذ نمی پذیرد}}